.comment-link {margin-left:.6em;}

20.4.05

 

"Classics" revisited...


20000_squid_Nautilus_viewbay
«Κλασική λογοτεχνία για παιδιά και νέους», λέει το εξώφυλλο της Μυστηριώδους Νήσου που χαζεύω στο βιβλιοπωλείο μεσημεριάτικα. Να άλλη μια περίπτωση ανασημασιοδότησης, σαν εκείνα τα ωραία με τον ρομαντισμό που λέγαμε προ καιρού. Χώρια που ο θείος Ιούλιος είναι ο καλύτερος πρόχειρος οδηγός για τις κανονικότητες του ευρωπαϊκού 19ου αιώνα (μαζί με τον Dickens, τον Wells, τον Karl May και άλλους λησμονημένους), είναι και κάτι που υποτίθεται πως δεν επιθυμούμε για «παιδιά και νέους»: ένας βίαιος διδάσκαλος. Ενενηνταεννιά τίγρεις τουφεκίζονται στον Ατσαλένιο Γίγαντα, ενώ περιγράφονται γλαφυρά οι θηριωδίες της Ινδικής Ανταρσίας και από τις δύο πλευρές (σφαγές βρετανών αμάχων και εκτελέσεις Ινδών με κανόνι). Τί λέτε για τα ηλεκτροσόκ στην Αφάνταστη Περιπέτεια; Για τις σκηνές κανιβαλισμού στη Σφίγγα των Πάγων, (αντιγραμμένες έστω από τον Poe); Την πόλη-στρατόπεδο συγκέντρωσης στα 500 εκατομμύρια της Μπεγκούμ; Τους εν ψυχρώ φόνους στον Φάρο στην άκρη του κόσμου; Τις πειρατικές σφαγές στο Αιγαίο στις φλόγες; Τις σκηνές του τορπιλισμού στις (αριστουργηματικές, κατά τα άλλα) 20.000 λεύγες;

Το ζήτημα βέβαια δεν έχει να κάνει με την καταλληλότητα ή μη του Verne ως εφηβικού αναγνώσματος. Άλλωστε δεν θεωρώ ότι τα παιδιά θα εισπράξουν ψυχικά τραύματα από τη λογοτεχνία, αυτά θα τους τα προκαλέσει η τηλεόραση, έτσι κι αλλιώς. Με τη βία ως αφορμή υπενθυμίζω ότι η «Κλασική Λογοτεχνία» έχει γραφτεί για ενήλικες και ως τέτοια οφείλει να αντιμετωπίζεται για να γίνεται κατανοητή στο σωστό context. Απωθώντας την συχνά στον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας έχουμε σχεδόν ξεχάσει ότι ο Dickens ασκούσε κριτική στα κοινωνικά δεδομένα, ότι οι δυστοπίες του Wells εμπνέονταν από τις ταξικές συγκρούσεις, ότι ο Verne σκιαγραφούσε τυπικές αστικές συμπεριφορές. Και ότι όλα αυτά δεν ξεκίνησαν ως παιχνίδια.
Comments:
Ξέχασες τους ανθρωποφάγους που ντερλικώσανε με τον Γάλλο ιεραπόστολο στο "Στην Αφρική με αερόστατο" -- ή πώς αλλιώς το λένε.

Αλλά τι λέμε τώρα. Όπως επισημαίνεις, αυτά τα βλέπουνε τα πιτσιρίκια την Κυριακή το πρωί με το καρνέισόν τους, εν είδει όρθρου, ας πούμε.
 
Και μια που το 'φερε η κουβέντα να σας θυμίσω και την πρόσφατη έκδοση συλλογής ελληνικών παραμυθιών (τα αλληλοβόρα) αφιερωμένων στην ανθρωποφαγία. Τι τα θες, χωρίς αίμα κανένα παιδί, ας τρώει και τραχανά το Σαββατοκύριακο, δεν συγκινείται.
 
Θα κάνουμε το Βερνικό "Σανσελόρ" υποχρεωτικό σχολικό ανάγνωσμα λοιπόν, εν είδει survival guide, αν ναυαγήσει κανένα να ξέρουν τι να κάνουν...
 
Το θέμα δεν είναι η (ενίοτε και σεξουαλικού χαρακτήρα, βλέπε τον Κυανοπώγωνα) βία των παραμυθιών, αλλά η 'ένταξη' έργων πρωτίστως κοινωνικού και πολιτικού χαρακτήρα (λ.χ. η "Μηχανή του Χρόνου" του Wells) στον μικροαστικό (;)κανόνα ως παιδικών έργων.

Ήμαρτον για τον τραχανά και το καρνέισον...
 
Η παρατήρησή σου είναι ορθότατη. Η κλασική λογοτεχνία δεν είναι απαραιτήτως "παιδική", ούτε κατά ταύτα "αθώα".
Παρόλα αυτά έτσι τείνει πλέον να θεωρείται. Το απομακρυσμένο από το σήμερα κείμενο προφανώς θεωρείται "ασφαλές" ή "κατάλληλον δια παιδαγωγικούς σκοπούς". Στο πλαίσιο αυτό δεν αντιμετωπίζονται άλλωστε και όλοι ανεξαιρέτως οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς;
 
Και να σημειώσω, τέλος, πως όλα υπόκεινται στη μαγική λέξη "abridged" - και όχι πάντα επειδή οι του 19ου έγραφαν πρωτίστως επιφυλλίδες και πληρώνονταν με τη σειρά...
 
Μιλώντας για παιδοκείμενα, θυμήθηκα τις επιφωνήσεις "Μα τα χίλια σάντουιτς!" (του Πόλντο) και "μα τους χίλιους κεραυνούς!" (του δε θυμάμαι ποιανού). Προτείνω λοιπόν να εισαγάγουμε (ακούτε αυτόχθων και τέττιγξ;) την εξής νεολογική επιφώνηση:

"Μα τα τρία απανωτά δοκάρια!"
 
"Μα τους χίλιους κεραυνούς" και "μα τις χίλιες πίπες" [indeed...] δεν είναι Κάπταιν Χάντοκ; Χίλιοι διαβόλοι, έχω διάβασει πιο πολλά Τεν-τεν από Ποπάϋ!
 
Προτείνω λοιπόν να εισαγάγουμε (ακούτε αυτόχθων και τέττιγξ;) την εξής νεολογική επιφώνηση:

"Μα τα τρία απανωτά δοκάρια!"


Συγγνώμη, τώρα το είδα. Το πισί μου πέθανε προχτές αργά το βράδυ κι από τότε δεν έχω ξαναμπεί... Δεν ξέρω τι λέτε, εγώ μικρός δεν διάβαζα πολλά κόμικς για να μην πάθω λεξιπενία, μόνο Μίκυ Μάους, από τα ευτελέστερα έως τα κλασικότατα Μπαρκσιανά, και Αστερίξ. Εγώ ένα "μα τον Τουτατίς" ξέρω...

Δεν ξέρω πόσο κολλάει, αλλά κάποτε σκεφτόμουν πόσα "γαμώτο" υπάρχουν και προσπαθούσα να βρω τα πιο δημοφιλή και τα πιο πρωτότυπα:

"γαμώ την ατυχία μου"
"το κέρατό μου (μαζί με γνωστά και λιγότερο γνωστά επίθετα/επιρρήματα)"
"το σόι μου/σου"
"την Παναχαϊκή μου"
"το φελέκι μου (τι είναι αυτό;)"
κ.λπ. κ.λπ.

Στο δημοτικό είχαμε έναν πολύ θεοσεβούμενο δάσκαλο που συχνά πυκνά μουρμούριζε το ακατάληπτο σύνταγμα "τα υπουργεία μου". Αργότερα κατάλαβα. Άλλα ωραία είναι "το κεφάλι σου/την γκαντεμιά μου/τΑ κέρατΑ μου..."
 
Τέττιξ: τα πισί μας μάλλον εκπνεύσανε ταυτόχρονα, χμ. φελέκι. υποθέτω, πιθανώς λανθασμένα, πως προέρχεται από το τούρκικό felek : ουρανός, μοίρα;

Ρακάσα: κορυφαίο το επιφώνημα το Κπτ. Χάντοκ. το υιοθετώ πάραυτα.
 
χμ. φελέκι. υποθέτω, πιθανώς λανθασμένα, πως προέρχεται από το τούρκικό felek : ουρανός, μοίρα;


Α, είσαι καλή! Όντως, αυτό λέει κι ο Μπαμπινιώτης.:) Και στο σχετικό λήμμα υπενθυμίζει και το άφταστο "γαμώ το στανιό μου". Όπως καταλαβαίνετε, όλη αυτή η γαμωτολογία δεν είναι άσχετη με τον αιφνίδιο θάνατο του πισιού, που σαν άλλος Λάζαρος χτες δούλεψε στιγμιαία, τουλάχιστον όσο χρειαζόταν για να μεταφέρω κανά αρχειάκι στο λάπτοπ. helion, καμιά ιδέα για μια θεαματική κηδεία;
 
τέττ, το δικό μου συνήρθε με λίγο πείραγμα στο bios. ο τεχνικός με κοίταξε περίεργα όταν τον ρώτησα στο κατάστημα "που είναι το μωρό μου;". αχ, ο κόσμος δεν μας καταλαβαίνει. όσο για κηδεία, έχεις σκεφτεί να το βαλσαμώσεις;
 
Πολύ κατοπινό…

Για χρόνια άκουγα τον πατέρα μου να λέει "γαμώ την Εύα μου", και δεν έδινα ιδιαίτερη σημασία.

Χρόνια μετά από αυτά τα ακούσματα, βρίσκομαι σε ένα χώρο παρέα με ένα μάστορα, που κάποια στιγμή βρίζει ομοίως.

Τον ρωτάω: "Τι μανία κι αυτή με την Εύα; Κι ο πατέρας μου την έβριζε."

Με κοιτάει ο μάστορας, μου λέει: "Στην αεροπορία ήταν ο πατέρας σου;"

The pupil was enlightened. Όχι Εύα, ΕΒΑ.
 
Δημοσίευση σχολίου



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?