21.9.05
Αδελφάτα
Κάποτε ανέφερα τον Τρεμπέλα και ο kuk πέταξε τη σκούφια του από χαρά. Του κερνάω λοιπόν το κάτωθι:
Μία από τις δυνάμεις που διαμορφώνουν ήπια μεν αλλά πολλές φορές πολύ αποτελεσματικά την ελληνική κοινή γνώμη, ιδίως στην επαρχία και τις λαϊκές γειτονιές, είναι οι λεγόμενες (παρ)εκκλησιαστικές / θρησκευτικές / χριστιανικές οργανώσεις / αδελφότητες, ιδίως μέσω των θυγατρικών τους (όπως η κραταιά ΓΕΧΑ, τα μόνα αναγραμματισμένα αρχικά της ελληνικής γλώσσας). Βέβαια λίγοι κάθονται να ασχοληθούν: είναι αποδυναμωμένες πια, αβάσταχτα παλαιοδεξιές (και όταν το αρνούνται τα μέλη τους αξίζει κανείς να χαμηλώσει το χαζοκούτι για να ακούσει τα επιχειρήματά τους και να διασκεδάσει), μπανάλ, έχει περάσει από τις νεολαίες τους (Χριστιανικές Μαθητικές Ομάδες, ΧΜΟ, και Χαρούμενοι Αγωνισταί, ΧΑ) όλο, μα όλο, το ανφάν γκατέ άνω των 35-40 που δεν έχει περάσει από την ΚΝΕ -- μερικοί πέρασαν κι από τα δύο μετερίζια, ενώ ο χριστοδουλισμός υποτίθεται ότι τις παραγκώνισε οριστικά. Εγώ λοιπόν θα ασχοληθώ με μια παραμελημένη πτυχή ενός παραμελημένου θέματος: τη λογοτεχνία τους.
Ποια; Τη λογοτεχνία τους. Και δεν καλομοιρίζω, εννοώντας 'literature' (τα εντυπά τους): εννοώ ακριβώς τα μυθοπλαστικά-αφηγηματικά καθώς και έμμετρα έργα που έγραφαν και γράφουν μέλη και φίλοι των άνωθι αδελφοτήτων, ως υγιή υποκατάστατα της θύραθεν πεζογραφίας και ποίησης, της δυσνόητης και μη αφηγηματικής θεολογίας καθώς και, κυρίως, της κοπιώδους κριτικής σκέψης.
Θυμάμαι τώρα σκόρπιους τίτλους πεζογραφημάτων: 'Ο κατάσκοπος του Θεού', 'Τα χρυσάνθεμα της καλοσύνης', 'Όλοι ενίκησαν', 'Προς τους Φοίνικες', όλα με εξώφυλλα ζωγραφισμένα. Θυμάμαι ονόματα: Χλόη Αχαϊκού, Ευστάθιος Μπάστας (τον είδα μια φορά, ένας κυριούλης σαν ξαδερφάκι του Βενιζέλου, μάλλον έχει σχωρεθεί πια). Το σκηνικό: η σύγχρονη εποχή ιδωμένη κάπως λοξά και λίγο σαν ελληνική ταινία του '50-'60, όπου όλοι οι άντρες έχουνε μουστάκια κι όλες οι γυναίκες φοράν εμπριμέ γιαγιάς, οι διωγμοί των χριστιανών (στη Ρώμη), ο Εμφύλιος (συνήθως υπαινικτικά αλλά από τη σκοπιά του Εθνικού Στρατού πάντοτε), ο αγών των Κυπρίων '55-'59. Γυναικεία θεματική σε όσα ήταν γραμμένα από γυναίκες: ευαισθησία, τα πάρτυς (το αντίστοιχο της παρτούζας στα βιβλία μαζικής παραγωγής Λιβάνη: πάει καλά μέχρι να μπλέξουμε ανεπανόρθωτα τα μπούτια μας), πολύ γαλλικό μπούρου-μπούρου που περιστρέφεται γύρω από παλαιορθόδοξη θεματολογία. Αντρική θεματολογία σε όσα ήταν γραμμένα από άντρες: θυσία, αγνότητα (= εθελούσια αγαμία, όχι καθαρή καρδία κττ.), θυσία, αντρεία, ναρκωτικά, αντίσταση (στους πανταχόθεν εισχωρούντες 'υλισμό' και 'πανσεξουαλισμό' -- τον οποίο παρεμπιπτόντως, ακόμα ψάχνω) και (παλιότερα) στα κουμμούνια... Το ύφος; από Τόμας Χάρντυ έως Μπαλζάκ, από ντεκαφεϊνέ Ζολά μέχρι Βίκτωρ Ουγκώ.
Αν υπάρχει κανένας φιλόλογος δω μέσα, ιδού στάδιο λαμπρό: Σολωνος 100, Αθήνα.
Μία από τις δυνάμεις που διαμορφώνουν ήπια μεν αλλά πολλές φορές πολύ αποτελεσματικά την ελληνική κοινή γνώμη, ιδίως στην επαρχία και τις λαϊκές γειτονιές, είναι οι λεγόμενες (παρ)εκκλησιαστικές / θρησκευτικές / χριστιανικές οργανώσεις / αδελφότητες, ιδίως μέσω των θυγατρικών τους (όπως η κραταιά ΓΕΧΑ, τα μόνα αναγραμματισμένα αρχικά της ελληνικής γλώσσας). Βέβαια λίγοι κάθονται να ασχοληθούν: είναι αποδυναμωμένες πια, αβάσταχτα παλαιοδεξιές (και όταν το αρνούνται τα μέλη τους αξίζει κανείς να χαμηλώσει το χαζοκούτι για να ακούσει τα επιχειρήματά τους και να διασκεδάσει), μπανάλ, έχει περάσει από τις νεολαίες τους (Χριστιανικές Μαθητικές Ομάδες, ΧΜΟ, και Χαρούμενοι Αγωνισταί, ΧΑ) όλο, μα όλο, το ανφάν γκατέ άνω των 35-40 που δεν έχει περάσει από την ΚΝΕ -- μερικοί πέρασαν κι από τα δύο μετερίζια, ενώ ο χριστοδουλισμός υποτίθεται ότι τις παραγκώνισε οριστικά. Εγώ λοιπόν θα ασχοληθώ με μια παραμελημένη πτυχή ενός παραμελημένου θέματος: τη λογοτεχνία τους.
Ποια; Τη λογοτεχνία τους. Και δεν καλομοιρίζω, εννοώντας 'literature' (τα εντυπά τους): εννοώ ακριβώς τα μυθοπλαστικά-αφηγηματικά καθώς και έμμετρα έργα που έγραφαν και γράφουν μέλη και φίλοι των άνωθι αδελφοτήτων, ως υγιή υποκατάστατα της θύραθεν πεζογραφίας και ποίησης, της δυσνόητης και μη αφηγηματικής θεολογίας καθώς και, κυρίως, της κοπιώδους κριτικής σκέψης.
Θυμάμαι τώρα σκόρπιους τίτλους πεζογραφημάτων: 'Ο κατάσκοπος του Θεού', 'Τα χρυσάνθεμα της καλοσύνης', 'Όλοι ενίκησαν', 'Προς τους Φοίνικες', όλα με εξώφυλλα ζωγραφισμένα. Θυμάμαι ονόματα: Χλόη Αχαϊκού, Ευστάθιος Μπάστας (τον είδα μια φορά, ένας κυριούλης σαν ξαδερφάκι του Βενιζέλου, μάλλον έχει σχωρεθεί πια). Το σκηνικό: η σύγχρονη εποχή ιδωμένη κάπως λοξά και λίγο σαν ελληνική ταινία του '50-'60, όπου όλοι οι άντρες έχουνε μουστάκια κι όλες οι γυναίκες φοράν εμπριμέ γιαγιάς, οι διωγμοί των χριστιανών (στη Ρώμη), ο Εμφύλιος (συνήθως υπαινικτικά αλλά από τη σκοπιά του Εθνικού Στρατού πάντοτε), ο αγών των Κυπρίων '55-'59. Γυναικεία θεματική σε όσα ήταν γραμμένα από γυναίκες: ευαισθησία, τα πάρτυς (το αντίστοιχο της παρτούζας στα βιβλία μαζικής παραγωγής Λιβάνη: πάει καλά μέχρι να μπλέξουμε ανεπανόρθωτα τα μπούτια μας), πολύ γαλλικό μπούρου-μπούρου που περιστρέφεται γύρω από παλαιορθόδοξη θεματολογία. Αντρική θεματολογία σε όσα ήταν γραμμένα από άντρες: θυσία, αγνότητα (= εθελούσια αγαμία, όχι καθαρή καρδία κττ.), θυσία, αντρεία, ναρκωτικά, αντίσταση (στους πανταχόθεν εισχωρούντες 'υλισμό' και 'πανσεξουαλισμό' -- τον οποίο παρεμπιπτόντως, ακόμα ψάχνω) και (παλιότερα) στα κουμμούνια... Το ύφος; από Τόμας Χάρντυ έως Μπαλζάκ, από ντεκαφεϊνέ Ζολά μέχρι Βίκτωρ Ουγκώ.
Αν υπάρχει κανένας φιλόλογος δω μέσα, ιδού στάδιο λαμπρό: Σολωνος 100, Αθήνα.
16.9.05
Μονολεκτικό ανέκδοτο
Βέτο.
15.9.05
per vitsiozi
Μίλαγα με τον Κώστα σήμερα το πρωί. Ο Κώστας είναι αριστερός στοχαστής, και δεν κάνω πλάκα (γιατί τη σήμερον ημέρα, ναούμ', οι δύο αυτοί όροι είναι μειδιαματογόνοι, ενώ ο συνδυασμός τους αέριο γέλιου -- άσε που έχει την παρενέργεια να παραπέμπει στον ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ, ή όπως αλλιώς τον λένε τώρα τον artist formerly known as ΚΚΕεσ). Είχα ξυπνήσει στις έξι και, γι' αυτό και κοιτούσα τον κόσμο γύρω μου ήρεμα κι αγελαδινά. Μου έλεγε ο Κώστας για ευρωπαϊκά προγράμματα, για το αγοραίο πολιτικό ύφος, τον Τίτο ("μπλιαξ", είπα) και την αυτοοργάνωση ("όχι μπλιαξ"), το τρισκατάρατο ΠΑΣΟΚ που κατάφερε να καταστήσει συντηρητική την ελληνική κοινωνία. Σημαντικά όλα αυτά, τα λέει και το Ιστολόγιο. Μετά μου λέει καπάκι:
"Άσε, ρε [Sraosha], δεν κοιμήθηκα προχτές."
"Γιατί;"
"Ε, μα με τον Ολυμπιακό..."
"Αμάν, κι εσύ έχεις βίτσιο. Είσαι γαύρος."
"..."
"Καλά, όλοι έχουμε κάποιο βίτσιο. Εγώ να δεις."
"Εσύ τι βίτσιο έχεις;"
"Άσε, θα με απολύσουν άμα σου πω" (ήμασταν στη δουλειά).
Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) η γαυροσύνη. Είναι που μορφωμένοι και ευφυείς άνθρωποι ασχολούνται τόσο, μα τόσο, πολύ πια με την μπάλα.
Όσο για τον ανορθόγραφο τίτλο, τον είχα δει ώς ένδειξη-προειδοποίηση στο κάλυμμα κασέτας εξωτικού (που λένε κι οι φίλοι μας οι αμερικάνοι) περιεχομένου και ήταν το μόνο που μου έβγαλε το μάτι. Αλλά από το να σου βγει το όνομα...
"Άσε, ρε [Sraosha], δεν κοιμήθηκα προχτές."
"Γιατί;"
"Ε, μα με τον Ολυμπιακό..."
"Αμάν, κι εσύ έχεις βίτσιο. Είσαι γαύρος."
"..."
"Καλά, όλοι έχουμε κάποιο βίτσιο. Εγώ να δεις."
"Εσύ τι βίτσιο έχεις;"
"Άσε, θα με απολύσουν άμα σου πω" (ήμασταν στη δουλειά).
Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) η γαυροσύνη. Είναι που μορφωμένοι και ευφυείς άνθρωποι ασχολούνται τόσο, μα τόσο, πολύ πια με την μπάλα.
Όσο για τον ανορθόγραφο τίτλο, τον είχα δει ώς ένδειξη-προειδοποίηση στο κάλυμμα κασέτας εξωτικού (που λένε κι οι φίλοι μας οι αμερικάνοι) περιεχομένου και ήταν το μόνο που μου έβγαλε το μάτι. Αλλά από το να σου βγει το όνομα...
7.9.05
Easy like Sunday Morning...
«ΣΥΖΗΤΟΥΣΑΜΕ χθες, σε μια παρέα στη Χαλκίδα, αν θα γίνονταν τα ίδια, αν έπληττε ένας ανάλογος τυφώνας κι εμάς. Οχι! Ηταν η απάντηση. Δεν θα γίνονταν πλιάτσικο και βιασμοί. Μπορεί οι υπηρεσίες της πολιτείας να ολιγωρούσαν, να αποδεικνύονταν αδύναμες, ανίκανες, αλλά ο κόσμος θα αντιδρούσε, θα αυτοοργανωνόταν, θα αλληλοϋποστηριζόταν, θα 'παιρνε την κατάσταση στα χέρια του. Δεν θέλω να πω μεγάλες κουβέντες, αλλά εδώ είναι αναπτυγμένη και δοκιμασμένη η αλληλεγγύη· η κοινωνία διατηρεί αρχές και αξίες αναλλοίωτες. Δεν θα μπορούσε ένας οποιοσδήποτε τυφώνας να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό, να μας βγάλει τα πιο άγρια ένστικτα, να γίνουμε αγριάνθρωποι, ζούγκλα, πλιατσικολόγοι. Ετσι νομίζω...»
Σκεφτόμουν να γράψω δύο λόγια για τη Νέα Ορλεάνη, αν και στις δύσκολες στιγμές δεν τα καταφέρνω καλά, κοιτάζω μόνο τις εικόνες που έρχονται από μακριά, μέσα στην αίσθηση της αδυναμίας μου. Εντελώς τυχαία διαπιστώνω ότι αλλού επικρατούν άλλες αισθήσεις. Της ρηχότητας, ας πούμε. Kαι της ευκολίας. Απουσιάζει. Η αίσθηση του μέτρου. «Ένας τυφώνας». Υποθέτω ότι ο κύριος Ανδρέας Ρουμελιώτης έχει συναντήσει πολλούς ταυτόχρονα και τους έχει σφίξει το χέρι, ενδεχομένως τους έχει παίξει και μπρα-ντε-φερ, ώστε να δικαιούται να γνωμοδοτεί ότι ένας οποιοσδήποτε τυφώνας δεν είναι ικανός να παραλύσει μια ολόκληρη τοπική κοινωνία χωρίς δυνατότητα αντίδρασης. Δεν υπάρχει ιδαίτερο πρόβλημα με ανέμους ταχύτητας 200 περίπου χιλιομέτρων, στη βεράντα μου φυσάει έτσι καθημερινά, άσε που είναι πιο αργοί κι από τον Flash, τι να μας πει τώρα κι ο τυφώνας. Τι να κάνει ένα τυχάρπαστο καιρικό φαινόμενο μπροστά στις αναλλοίωτες αρχές και αξίες. Αν σου πέσει μια αξία στο κεφάλι και σε περιλάβει και μια προαιώνια αρχή στο τσακ μαζεύονται τα νερά, ανασταίνονται και νεκροί, τολμώ να πω, ειδικά αν πάρεις την κατάσταση στα χέρια σου και αυτοοργανωθείς σε Χάρι Πότερ. Προτιμώ να μην επέλθει μια καταστροφή παρόμοιου μεγέθους ώστε να μην χρειαστεί να δοκιμάσω στην πράξη τη συνοχή του ελληνικού κοινωνικού ιστού. Ωστόσο, επειδή το παρελθόν προσφέρει ενδείξεις τόσο για τα μεγάλα όσο και για τα κοινά, θα υπενθυμίσω ότι α) σε κανονικές συνθήκες ευδοκίμησε στη δεκαετία του ’80 το φαινόμενο που ονομάζεται «πανικός των super market», δικαιούμαι επομένως να αναρωτιέμαι πώς μπορεί άραγε να εξελιχθεί σε ακανόνιστες, β) στην τελευταία διάρρηξη του κοινωνικού ιστού στην Ελλάδα πριν από πενήντα χρόνια, (όχι σε φυσική καταστροφή σε αστικό περιβάλλον, ομολογουμένως, τέτοια δεν έχουμε ως παράδειγμα) η αναπτυγμένη και δοκιμασμένη αλληλεγγύη πήγε στα γρήγορα για τζόγκινγκ και το γυρίσαμε σε βιαιοπραγίες, και φόνους και βιασμούς εκατέρωθεν, κατά τρόπο που μετά τον Εμφύλιο η χώρα να μείνει διασπασμένη σε δύο στρατόπεδα επί τριακονταετία. Αγριάνθρωποι; Ζούγκλα; Πλιατσικολόγοι; Στα καθ’ ημάς; No way, dude. Έχουμε λόγο τιμής, ομώσει όρκο βαρύ να μην βγάζουμε ποτέ τα πιο άγρια ένστικτα σε κοινή θέα, να τα κρατάμε στον ακάλυπτο και να τα πηγαίνουμε πότε πότε βόλτα στο γήπεδο για να ξεσκάσουν, ίσως. Η αλληλεγγύη δεν είναι αποκλειστικό μας προνόμιο, εθνικό ή άλλο. Ενώ η αλήθεια είναι ότι μιλάμε με ευκολία γιατί είμαστε απλώς τυχεροί – τυχεροί και άμαθοι από καταστροφές βιβλικού μεγέθους, και προτιμώ να μείνουμε έτσι. Προσωπικά δεν θα ήθελα να βρεθώ σε μια Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα που θα αντιμετωπίζει το φάσμα των 10.000 νεκρών και την κατάρρευση της βασικής υποδομής της για να ελέγξω τις υποθέσεις εργασίας του κυρίου Ρουμελιώτη.
1.9.05
Wish (people) were here
- (Aleph) Αυτή την εποχή την ανάμεσα σε σκύλο και σε λύκο, πριν ακόμη λήξει οριστικά το καλοκαίρι και προτού εμφανιστεί με σαφήνεια το φθινόπωρο, οι διαθέσεις γύρω μοιάζουν μέτριες, οι αισθήσεις αμβλυμένες, ο χρόνος σταματημένος. Or it might just be me.
- (Beth) Βρίσκω ευχάριστα πρωτότυπο, κατά έναν παλιομοδίτικο εννοείται τρόπο, το Jonathan Strange & Mr Norrel της Susanna Clarke, ιδιαίτερα την brilliant ανεπαίσθητη αλλά ευκρινή essence απειλής που συνοδεύει τη διάβαση από το παιδικά παραμυθικό στο sinister στοιχείο στη σύντομη διάρκεια ενός κεφαλαίου.
- (Gimmel) Γιατί να αγοράσει κανείς το πακέτο book+cd που είδα στο βιβλιοπωλείο, αναρωτιέμαι. Πρέπει να είναι απίστευτα αισθησιακή η φωνή της Donna Tart ώστε να αντέξει κανείς να του διαβάσει και τις 900 σελίδες του Little Friend. Εκτός κι αν η ανάγνωσή της προσθέτει αυτό που του λείπει αρχικά: purpose.
