.comment-link {margin-left:.6em;}

27.9.07

 

Ντιστρόυ Άθενζ

Η νεοελληνική 'συνείδηση' φαίνεται εμποτισμένη από το μίσος της πόλης, κυρίως μετά την αστυφιλία του '50, αλλά και πολύ πρωτύτερα. Θυμάμαι το κωμειδύλλιο 'Η τύχη της Μαρούλας' (αυτά έδειχνε η τιβί στην εποχή μας, παιδιά μου), όπου ο ανδριώτης χωρικός, πατέρας της Μαρούλας, νομίζω, εκφράζει την έκπληξή του μπροστά στην Αθήνα-τέρας των 50.000 ξέρω γω κατοίκων με ένα τραγούδι ("Έλα Χριστέ και Παναγιά / πώς έγιν' η Αθήνα"), το οποίο το 1890 έγινε προεκλογικός παιανίσκος (με αλλαγμένα λόγια) του κόμματος του Δηλιγιάννη...

Τα ξανασκέφτηκα αυτά με αφορμή το εξαιρετικό βιβλίο κειμένων λογοτεχνίας της Β' Γυμνασίου, το οποίο φυσικά περιλαμβάνει και τα απαραίτητα πονεμένα κείμενα για την τσιμεντούπολη, τη μοναξιά της πόλης και τα χαμόγελα που λείπουν από την οδό Αχαρνών. Σε αυτό δεν έχει αλλάξει τίποτε από τα μεταπολιτευτικά και πρώιμα πασοκικά εγχειρίδια από τα οποία μάθαμε (;) εμείς γράμματα· εκεί διαβάζαμε για τα τσιμεντένια κουτιά των πόλεων όπου φυλακίζονται τα παιδάκια, μια και δεν έχουν αλάνες να βγούνε να παίξουν, ενώ δε θυμάμαι να διαβάζαμε τόσο συστηματικά για τα παιδάκια της μετεμφυλιακής ελληνικής επαρχίας που είχαν αλάνες να παίξουν και γίδες να αρμέξουν και να βατέψουν (τα κορίτσια σπίτι και κέντημα) αλλά και χωρίς ψωμάκι να φάνε και σχολείο να πάνε.

Αντιλαμβάνομαι ότι ο ερχομός στην πόλη δεν έγινε για τους περισσότερους Έλληνες για να βρούνε τ' όνειρο, παρά σχεδόν στανικά, για να γλιτώσουνε τη φτώχεια, τον χαφιέ και το γκασταρμπαϊτερλίκι. Όμως, εδώ και αιώνες, και πολύ πιο έντονα τις τελευταίες έξι δεκαετίες, με παρόμοιους όρους αστικοποιούνται δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη από το Σάο Πάολο μέχρι το Λος Άντζελες, από το Τόκυο μέχρι τη Βομβάη και από την Σαγκάη μέχρι το Κάιρο. Ωστόσο, οι Έλληνες, ομφαλοσκοπώντας παροιμιωδώς -- όπως συνηθίζουμε για κάποια θέματα -- τα ρίξαμε όλα στην απάνθρωπη τερατούπολη, την Αθήνα και καθαρίσαμε. Αυτά συνιστούν τον παλαιό μισαθηναϊσμό: "μισώ την Αθήνα γιατί μου λείπει (;) το χωριό, η ψαρόβαρκα, το σαμάρι".

H γενικευμένη απαξίωση της Αθήνας ως τριτοκοσμικής άσχημης τσιμεντούπολης "άναρχα δομημένης" κτλ. εξακολουθεί να στοιχειώνει το συλλογικό μας κατιτίς ως ένας νέος πια μισαθηναϊσμός· παρά το ότι πολύ περισσότεροι Αθηναίοι έχουνε βγει στις μεγαλουπόλεις του κόσμου, παρά το ότι η μετακίνηση μέσα στην Αθήνα είναι ασύγκριτα ευκολότερη από όταν ήμουν παιδί (βεβαίως ούτε τότε ούτε τώρα μετακινούμουν με ΙΧ, πολλώ μάλλον με Landrover). Αυτή η απαξίωση είναι γενικότερα αντιπαραγωγική, αφού, συν τοις άλλοις, υπαγορεύει ασυνάρτητα διακοσμητικά μέτρα, όπως η καλλωπιστική εκστρατεία του ανεκδιήγητου δημάρχου Αβραμόπουλου ή η 43η ανάπλαση της πλατείας Μοναστηρακίου (έπεται και πάλι η Ομόνοια σύντομα, υποθέτω), όπου άλλα χαζά κελεύει ο Δήμος, άλλα ανέφικτα οι αρχιτέκτονες, άλλα άκομψα η Αττικό Μετρό, κι άλλα στήνουν στο τέλος οι εργολάβοι (οι εργολάβοι! οι εργολάβοι! οι δαίμονες!).

Ωστόσο, κατ' αρχάς, η Αθήνα (μιλάω τώρα για την ευρύτερη περιοχή μέχρι τα 'σύνορα' του πάλαι Σταυρού Αγίας Παρασκευής και χωρίς το Μενίδι) είναι λειτουργικότατη πόλη, όπως έδειξε η περίφημη μελέτη Δοξιάδη τη δεκαετία του 70 -- και (για) την οποία αδυνατώ να βρω ονλάιν. Τι εννοώ. Σε αντίθεση με πολλές (μεγαλου)πόλεις, για κάθε κάτοικό της ο χρόνος πρόσβασης στις διάφορες χρήσεις είναι ανάλογος του πόσο αναγκαία είναι η χρήση: σε λίγη ώρα βρίσκεις ψιλικατζίδικα και έβγες και περίπτερα, σε λίγο περισσότερη φαγάδικα, σε λίγη ακόμα φαρμακεία, σε αρκετά περισσότερη σινεμά -- και ούτω καθεξής. Αν αυτό φαίνεται αυτονόητο (όπως λ.χ. η σταθερά χαμηλή εγκληματικότητα), δείτε το συγκρότημα του Λονδίνου, μικρότερες αγγλικές πόλεις, τις πόλεις του κομμουνισμού ή της Άπω Ανατολής ή ακόμα και τη Λευκωσία (για να μην πιάσουμε τις βορειοαμερικάνικες πόλεις), όπου πρέπει να πας (με αυτοκίνητο) στην άλλη άκρη για να αγοράσεις ψωμί, γάλα, εφημερίδα και ένα μπουκάλι κρασί...

Φυσικά η Αθήνα έχει πολύ σοβαρά προβλήματα: τον θόρυβο, τη βρωμιά, το παρκάρισμα, τις όχι ακόμη ικανοποιητικές συγκοινωνίες, την έλλειψη ανοιχτών χώρων (που δε θα εγκαταλείπονται κατόπιν, όπως το Πάρκο Βασιλίσσης / Τρίτση, ή και το Κτήμα Βορρέ), την εμμονή της λογικής της "κάλυψης ως αναβάθμισης" (Κτήμα Θων, Βοτανικός, Μωλ, βιλλάτζια). Φυσικά, ούτε τα παραπάνω, ούτε βεβαίως η πολυκατοικία ως οικιστική μονάδα (μόνιμος στόχος του παλαιού μισαθηναϊσμού), την καθιστούν τριτοκοσμική πόλη, όπως κάποιοι κοσμογυρισμένοι διατείνονται (η Νάπολη και το Παλέρμο, λ.χ., τι να είναι άραγε, αν η Αθήνα είναι τριτοκοσμική;).

Με άλλα λόγια, η κίνηση και το μαρτυρικό παρκάρισμα είναι (πια) συνέπεια του να κινείσαι σε οποιαδήποτε σχεδόν μεγαλούπολη... Απεναντίας, ο θόρυβος και η ρύπανση-βρώμα στην Αθήνα είναι και ανυπόφορα και προβλήματα της συγκεκριμένης πόλης και μάλλον πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτά, και στη βελτίωση των συγκοινωνιών, αντί να πετάμε ατάκες τύπου "Βυρητός! Κάιρο! Τεχεράνη!" (παρεμπιπτόντως, άντε να σας δω να ζείτε εκεί...). Φοβάμαι πάντως ότι οι παρωπίδες του νέου μισαθηναϊσμού μάς εμποδίζουν να ξεχωρίσουμε τα γενικά προβλήματα της μεγαλούπολης από τα ειδικά της Αθήνας, αποπροσανατολίζοντάς μας...

Επίσης, τα πραγματικά προβλήματα, αντίθετα με όσα περιοδικώς γράφει η Σώτη Τριανταφύλλου στην ΑΒού (αν και υπάρχει κι αυτό το πρόσφατο και πιο ενδιαφέρον), δεν αρκούν να μας κάνουν να ξεγράψουμε μια πόλη: η Νέα Υόρκη όπου οι τσοπεράδες πρεζέμποροι αλώνιζαν την 8η Οδό, όπου μπούκαραν οι διαρρήκτες στις 9.10 στις πολυκατοικίες του Βίλλατζ (αφού όλοι θα ήτανε σίγουρα στη δουλειά) για να αδειάσουν τα διαμερίσματα ένα-ένα (ξεκινώντας από πάνω προς τα κάτω), όπου οι πορτοφολάδες σε κωλοχέριαζαν ασύστολα όταν δε σου κόλλαγαν μια κάννη στον αφαλό, με την απίστευτη βρώμα και φτώχεια κι εξαθλίωση μεταξύ 14 δρόμων και της Canal (ας πούμε) τελικά έλυσε κάποια από αυτά τα προβλήματά της. Παρόλ' αυτά, και απ' ό,τι ξέρω, δεν έβγαινε ο Νόρμαν Μέιλερ (λέμε τώρα) να την αποκαλεί τριτοκοσμική κι αθλιούπολη...

Γενικά πρέπει να πάψουμε να συγχέουμε την πολυσυλλεκτική, αντιφατική και πολύπλοκη μεγαλούπολη με το ουτοπικό μας όνειρο, είτε το τρέφουν προαστειακές φαντασιώσεις, είτε λεκορμπυζιανίστικοι παραλογισμοί.

(Άσε που το 'The Cities Book' του Lonely Planet έβγαλε την Αθήνα 38η ανάμεσα στις 200 καλύτερες πόλεις του κόσμου. Αλλά αυτοί είναι κουτόφραγκοι.)

(Προς σχετικά ενδιαφερόμενους δημοσιογράφους: Πριν γράψτε κάτι, πάρτε κανα τηλέφωνο καναν άνθρωπο από ΕΜΠ μεριά. Απ' όσο ξέρω ακόμα στην Πατησίων είναι η Αρχιτεκτονική.)
Comments:
πόσο σ' αγαπώ με αυτά που γράφεις ώρες ώρες. αχ, βαχ!
 
Άντε, να βάλουμε στην άκρη τα μελοδράματα μήπως και βρούμε άκρη.
 
Έχεις δίκιο στο οτι η Αθήνα είναι πολύ λειτουργική πόλη αλλά αυτό το συνηδητοποιείς κυρίως τη νύχτα.

<< Η Άννα μου'πε Παύλο η Αθήνα είναι τρελλή, τη νύχτα είν'ολοφώτιστη, τη μέρα σκοτεινή >>
Ο άνθρωπος τα λέει όλα, δεν χρειάζεται να πεις τίποτα παραπάνω.

Τη λατρεύω τη νύχτα της Αθήνας. Τη μέρα απλά βάζω τον αυτόματο πιλότο και πάω.

Και τα περίπτερα είναι μεγάλη εφεύρεση.
Θυμάμαι έναν καθηγητή μου στο γυμνάσιο, που είχε κάνει κάποια χρόνια στη Γερμανία και μετά ανέφερε για κάποιο λόγο τους περιπτεράδες σαν παρασιτικό επάγγελμα.
Ποτέ δεν το κατάλαβα αυτό. Μένω στο Enschede και προχθές ήθελα χαρτάκια Rizzla.
Μου πήρε πεντάλεπτο+ (και αλλαγή πορείας προς άσχετη κατεύθυνση) να βρώ μέρος να αγοράσω. Στο πιο-κέντρο-δε-γίνεται.
Τα περίπτερα είναι μεγάλη εφεύρεση...

Παρεπιπτόντως, το blog σας γαμάει και δέρνει, αλλά αυτό σας το έχουν πει ήδη φαντάζομαι εε;
 
Σπάραγμα πρώιμου (πρωιμότερου δεν γίνεται) πασοκικού (πασοκικότερου δεν γίνεται) κειμένου
Και να στοιχειώνει η βροχή, παρέα με το καυσαέριο, τα τζάμια στο δωμάτιο, τα στόρια ανοιχτά και να φωνάζει η μαμά “θα μπουν νερά μέσα, όλα εγώ πρέπει να στα λεω” και να τρέχει με το χαλάκι και τα σφουγγαρόπανα. Κι έξω βρέχει πολύ κι είν’ η νύχτα θολή – θολές είναι όλες οι νύχτες στην Αθήνα (η Αθήνα δακρύζει με τη βροχή καθώς τα εργοστάσια τη φτύνουν, οι τσιμινιέρες την περιγελάνε, τα αυτοκίνητα ασελγούν πάνω της…)
Αχ νιότη κλπ
 
Ομορφο κειμενο και σχετιζομενος με ολα αυτα ειναι και ο μυθος του υδροκεφαλισμου (οτι η Ελλαδα ειναι καποια τρομερη εξαιρεση ας πουμε στην γενικη διαδικασια αστικοποιησης των δυτικων χωρών. φυσικα δεν ειναι, το συστημα κεντρου-περιφερειας ειναι νομοτελειακο αποτελεσμα της αστικοποιησης).

"Με άλλα λόγια, η κίνηση και το μαρτυρικό παρκάρισμα είναι (πια) συνέπεια του να κινείσαι σε οποιαδήποτε σχεδόν μεγαλούπολη..."

ακριβως, στην πραγματικοτητα το προβλημα του παρκαρισματος στις μεγαλες ευρωπαϊκες πολεις ειναι μεγαλυτερο: απλα δεν υπαρχει περιπτωση να παρκαρεις δωρεαν στο κεντρο τους. Οταν τα συνειδητοποιησουν αυτα οι Αθηναιοι και αρχισουν να δεχονται την ελεγχομενη σταθμευση, να δεχονται οτι στο κεντρο δεν παταει ΙΧ κτλ ισως θα εξανθρωπιστει η πολη.
 
Είσαι ποταμός, αδερφέ. Καθαρτικός-λυτρωτικός.
 
@πρόβατο: ισχύς μου η αγάπη του λαού :-p

@kuk: τι σας κάνει να νομίζετε ότι τα μελοδράματα μπαίνουν έτσι εύκολα κι αβασάνιστα στην άκρη; ε;

@ανώνυμο: ναι, καλά τα λέτε. Η εύρεση φαρμακείου στο νυχτερινό Λονδίνο ή στη νυχτερινή Rennes... η αναζήτηση καρτοτηλεφώνου στο κεντρικό Άμστερνταμ στις 11 μμ...

@akindynos: Κάτι τέτοια πάτε και βρίσκετε και με σκλαβώνετε. Έλενα Ακρίτα... ωχ αμάν αμάν ωχ.

@s g: Συμφώνώ. Και στο ότι πρέπει να πάψουμε να πιστεύουμε ότι "η Ελλαδα ειναι καποια τρομερη εξαιρεση" σε οτιδήποτε και σε όσα λέτε για το παρκάρισμα.

@thas: Δούναβη της Σκέψης (ώπα, όχι, κάτσε:) Ανέκτρεπτε Αχελώε της Νόησης και του Συναισθήματος, σε χαιρετώ γκαρδιακά και συντροφικά από το απέναντι βουνό! -- Γιάννης Ρίτσος
 
Στο Enschede ; Περαστικά αγαπητέ (πρώην κάτοικος γραφικής Ναϊμέχης, όπως μεταφράζουν στο ΥΠΕΞ).

Νάπολη και Παλέρμο είναι πάντως μια χαρά τριτοκοσμικές πόλεις.

Κατά τα άλλα, καλά τα λέει ο οικοδεσπότης, αλλά να προσθέσουμε στη λίστα με τις αντικειμενικές αδυναμίες τα τραγικά πεζοδρόμια ειδικώς και την ανύπαρκτη υποδομή για πεζούς και ανάπηρους γενικώς.
 
Εξαίρετο.Η Αθήνα ήταν η πιό φιλάνθρωπη πόλη απ΄όσες κατοίκησα. Νομίζω ότι υπάρχει μιά σύγχυση, επειδή δεν διαθέτει παρά ελάχιστα suburbia. Νέα Φιλαδέλφεια, Χαλάνδρι, Αιγάλεω, δεν ανήκουν στο συγκρότημα: είναι αυτοτελείς, αυτοδιάθετες πόλεις που τυχαίνει να είναι "κολλημένες" στην Αθήνα.Αν τις δείς ως τμήμα του πολεοδομικόύ ιστού, κάηκες. Πιό καλά να μένεις στην Θήβα.Το ίδιο και στην Θεσσαλονίκη: ζώντας στα Γιαννιτσά, είχα καλύτερη πρόσβαση στο κέντρο της πόλης απ΄ότι άν έμενα Σταυρούπολη.Η Σταυρούπολη διατηρεί ίδιον ήθος-κι αυτό την κάνει ακόμη και συγκοινωνιακά απρόσιτη..
 
"Η Αθήνα ήταν η πιό φιλάνθρωπη πόλη απ΄όσες κατοίκησα"

ε μην υπερβαλουμε κιολας. Το θεμα ειναι να χωρισουμε τα ιδιοσυγκρατικα προβληματα της Αθηνας απο τα γενικα των μεγαλουπολεων. Αλλα οχι και να λεμε οτι η αθηνα δεν εχει τραγικα προβληματα που δεν βρισκεις σε αλλες μεγαλουπολεις.

Τα πεζοδρομια που ανεφερε ο λαζ ειναι η νουμερο ενα αποδειξη οτι η αθηνα το μονο που δεν ειναι ειναι φιλανθρωπη (δοκιμαστε να εχετε αναπηρο ατομο ή βρεφος στην Κυψελη).

ΥΓ Ναιμεχη ειναι το Nijmegen?
 
Δεν κατοίκησα πολλές πόλεις.Δεν αναφέρομαι σε πόλεις που επισκέφθηκα, και έμεινα μερικές μερες ή εβδομάδες.
Τραγικά προβλήματα; πάμπολλα!
μετρήσατε πάντως πόσες πόλεις έχουν απαράδεκτα πεζοδρόμια;
 
Συμφωνώ κι εγώ. Παρεμπιπτόντως, μια πρόσφατη επιστροφή μου από το Χήθροου στο Ελβενιζέλος είχε τη σαφέστατη γεύση της μετάβασης από έναν αγενή, εριστικό, αστοιχείωτο, αναποτελεσματικό και χαώδη τρίτο κόσμο σε ένα χαλαρό και ευπροσήγορο, αν και κομμάτι άχαρο, πολιτισμένο τόπο.
 
Φοβερός. Μόνο και μόνο για το λεκορμπυζιανίστικος παραλογισμός υποκλίνομαι και περιμένω το επόμενο.
 
Είναι πολύ χρήσιμα τα κείμενα σαν αυτό, γιατί η εθνική μειονεξία έχει δύο όψεις, αφενός τις κρίσεις μεγαλείου για την ιστορία και τη φυλή και, αφετέρου, τη μεμψιμοιρία για τα καθημερινά (μιλάμε για μανιοκατάθλιψη δηλαδή). Όμως, θα συνυπέγραφα το σχετικό με τα πεζοδρόμια και τις φιλόξενες πόλεις. Όταν πρωτοβρέθηκα στην αγγλική πόλη όπου βρίσκομαι, εντυπωσιάστηκα από τα ασυνήθιστα πολλά καροτσάκια που είδα στους δρόμους. Στην αρχή αναρωτήθηκα πώς η πόλη αυτή και η κάτοικοί της χτυπήθηκαν τόσο πολύ απ'τη μοίρα. Μετά συνειδητοποίησα ότι κυκλοφορούσαν τόσο πολλοί επειδή *μπορούσαν* να κυκλοφορήσουν.
 
@lazopolis, πετεφρή, s g: τα πεζοδρόμια είναι μια πονεμένη ιστορία (άλλωστε το έχει ήδη ξεκάθαρα δηλώσει η Πόλυ Πάνου). Θα επανέρθω.

@π2: συμφωνώ μαζί σας, αλλά ντρέπομαι να το πω... πάντως το Χήθροου είναι το χειρότερό μου αεροδρόμιο, μετά της Λάρνακας και το Ελληνικό.

@yiannos: διαβάστε τα προηγούμενα! :-p
 
"Παρεμπιπτόντως, μια πρόσφατη επιστροφή μου από το Χήθροου στο Ελβενιζέλος είχε τη σαφέστατη γεύση της μετάβασης από έναν αγενή, εριστικό, αστοιχείωτο, αναποτελεσματικό και χαώδη τρίτο κόσμο σε ένα χαλαρό και ευπροσήγορο, αν και κομμάτι άχαρο, πολιτισμένο τόπο."

τυπικη μεταβαση απο αγγλια σε Γερμανια και φυσικα οχι τυπικη Ελλαδα. Το ελ βενιζελ ειναι 99% γερμανικο κατασκευασμα, μην το ξεχναμε. Απλα σκεφτειτε ποσο διαφερει απο το χαος που αντικρυζει κανεις οταν φταει στην πραγματικη Αθηνα ή ποσο διαφερει απο το Ελληνικο.

πετεφρης
"μετρήσατε πάντως πόσες πόλεις έχουν απαράδεκτα πεζοδρόμια;"

δεν κανω πλακα, πειτε με κολλημενο, αλλα οπου και να παω τα πεζοδρομια ειναι ενα πραγμα που κοιταζω.
Πουθενα στην δυτικη ευρωπη δεν συναντησα το ελληνικο φαινομενο, τουτεστιν ακομα και πολυ ευπορες περιοχες να μην εχουν πεζοδρομια (στις νοτιες ΗΠΑ, οντως ειδα τετοια καταντια).

Οταν πρωτοηρθα στην Γερμανια, νομισα (οπως ο τεττιξ) οτι οι ανθρωποι εχουν τεραστιο ποσοστο αναπηρων κτλ Μου πηρε λιγο να καταλαβω οτι η Αθηνα και η Ελλαδα γενικα εχει μια μονοτονη, πληρη, καθολικη και εγκληματικη ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ για καθε ατομο που δεν μπορει να σκαρφαλωνει σε βραχια ή σπασμενα/ανυπαρκτα πεζοδρομια. Με λιγα λογια καταδικαζουμε 10% των ελληνων σε μονιμο εγκλεισμο στο σπιτι τους.
 
Υπάρχουν δύο περιοχές στην Αθήνα που μπορούν να αλλάξουν τη φυσιογνωμία της ριζικά, και μάλιστα μπορεί η μία να χρηματοδοτήσει την αναβάθμιση της άλλης.Είναι το πρώην Ελληνικό και ο Ελαιώνας.Μια Ντεφάνς στο πρώτο και μια Βιλλέτ στο δεύτερο, με την προυπόθεση ότι θα πεισθούν οι οικολογικές κινήσεις των οικοπεδούχων της Γλυφάδας ότι η αξία της γης τους και το βιοτικό τους επίπεδο είναι ήδη αρκετά υψηλο σε σέση με του μέσου Αθηναίου, και οι Δήμαρχοι Πριστερίου, Αιγάλεω κλπ. ότι υπάρχει η πιθανότητα τα ιδιωτικά κεφάλαια -διοχετευμένα βάσει αυστηρού σχεδιασμού- να φτιάξουν στην περιοχή τους κάτι καλύτερο από ότι έχουν κάνει οι ίδιοι τόσα χρόνια.
 
πολυ ωραιο ποστ σραοσα
 
η αθήνα εκτός από το μετρό είναι μια κ*ώ*λαση, ρε βλαχάρες ελληνίδες
 
Δημοσίευση σχολίου



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?